احادیث بهداشت

حدیث (۳) امام على علیه السلام :

اَلنَّظیفُ مِنَ الثِّیابِ یُذهِبُ الهَمَّ وَ الحُزنَ و َهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاهِ؛

 

لباس پاکیزه غم و اندوه را برطرف مى‏کند و باعث پاکیزگى نماز است.

کافى(ط-الاسلامیه) ج۶، ص۴۴۴، ح۱۴

حدیث (۴) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

 طَهِّرُوا هَذِهِ الْأَجْسَادَ طَهَّرَکُمُ اللَّهُ فَلَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یَبِیتُ طَاهِراً إِلَّا بَاتَ مَعَهُ مَلَکٌ فِی شِعَارِهِ لَا یَنْقَلِبُ سَاعَهً مِنْ لَیْلٍ یَسْأَلُ اللَّهَ شَیْئاً مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ إِلَّا أَعْطَاهُ إِیَّاه‏

 

 این بدن‏ها را پاکیزه کنید، خداوند پاکیزه ‏تان کند، زیرا هیچ بنده ‏اى نیست که شب با بدنى پاکیزه بخوابد مگر این‏که فرشته‏ اى با وى مى ‏خوابد و هیچ لحظه ‏اى از شب از این پهلو به آن پهلو نمى‏ شود، از خدا چیزی از امور دنیا و آخرت می خواهد مگر اعطا کندبه او

  مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج‏۱، ص ۲۹۷ ، ح۶۶۲

حدیث (۵) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

تَخَلَّلوا، فَاِنَّهُ یُنَقِّى الفَمَ وَ مَصلَحَهٌ لِلِّثَهِ؛

خلال کنید، چرا که دهان را تمیز مى‏ کند و مایه سلامت لثه است.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۳۷۶، ح ۵

حدیث (۶) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

لَا یُطَوِّلَنَّ أَحَدُکُمْ شَارِبَهُ وَ لَا شَعْرَ إِبْطَیْهِ وَ لَا عَانَتِهِ فَإِنَّ الشَّیْطَانَ یَتَّخِذُهَا مَخْبَأً یَسْتَتِرُ بِهَا

کسى از شما موهاى سبیل و موهاى زیر بغل و موى زیر شکم خود را بلند نکند؛ چرا که شیطان (میکروب) این نقاط را پناهگاه خود قرار داده، و زیر موها پنهان مى‏ شود.

وسائل الشیعه ج۲، ص۱۱۵ ، ح۱۶۵۵

حدیث (۷) امام باقر علیه السلام :

شَکَتِ الکَعبَهُ اِلَى اللّه‏ِ ما تَلقى مِن اَنفاسِ المُشرِکینَ، فَاَوحَى اللّه‏ُ اِلَیها: اَن قَرّى یا کَعبَهُ، فَاِنّى اُبدِلُکَ بِهِم قَوما یَتَخَلَّلونَ بِقُضبانِ الشَّجَرِ. فَلَمّا بَعَثَ اللّه‏ُ مُحَمَّدا صلی الله علیه و آله و سلم اَوحى اِلَیهِ مَعَ جَبرَئیلَ بِالسِّواکِ وَ الخِلالِ؛

کعبه از زجرى که از بوى بد نفس‏هاى مشرکین مى‏ کشید، به درگاه خداوند شکایت نمود، خداوند به آن وحى کرد، تو را مژده باد که بجاى اینان کسانى را جایگزین مى ‏کنم که با شاخه‏ هاى درخت خلال مى‏ کنند. هنگامى که خداوند حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم را مبعوث فرمود، توسط جبرئیل سفارش مسواک و خلال کردن را به او وحى کرد.

محاسن ج ۲، ص ۵۵۸، ح ۹۲۴

حدیث (۸) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

غَسلُ اِلاناءِ وَ طَهارَهُ الفِناءِ یورِثانِ الغِنى؛

 

شستن ظرفها و پاکیزگى حیاط مایه غناست.

نهج الفصاحه ص ۵۸۴ ، ح ۲۰۳۱

حدیث (۹) امام باقر علیه السلام :

اِنَّما قُصَّ الظفارُ، لاِنَّها مَقیلُ الشَّیطانِ وَ مِنهُ یَکونُ النِّسیانُ؛

کوتاه کردن ناخن، از آن رو لازم است که پناهگاه شیطان است و فراموشى مى ‏آورد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۴۹۰، ح ۶

حدیث (۱۰) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

اِنَّ مِن حَقِ الضَّیفِ اَن یُکرَم وَ اَن یُعِدَّ لَهُ الخِلال؛

از حقوق میهمان است که میزبان او را احترام کند و برایش خلال دندان فراهم نماید.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۲۸۵، ح ۳

حدیث (۱۱) امام على علیه السلام :

نِعمَ البَیتُ الحَمّامُ تَذکُرُ فیهِ النّارَ وَ یَذهَبُ بِالدَّرَنِ؛

چه خوب جایگاهى است حمّام، یادآور دوزخ است و چرک را از میان مى‏ برد.

من لایحضره الفقیه ج ۱، ص ۱۱۵، ح ۲۳۷

حدیث (۱۲) امام رضا علیه السلام :

و مَنِ اغتَسَلَ مِنَ الماءِ الَّذى قَدِ اغتُسِلَ فیهِ فَاَصابَهُ الجُذامُ فَلا یَلومَنَّ اِلاّ نَفسَهُ؛

هر کس با آبى غسل کند که پیش‏تر در آن غسل شده است و به جذام مبتلا شود، کسى را جز خود سرزنش نکند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۵۰۳، ح ۳۸

حدیث (۱۳) امام صادق علیه السلام :

اَلحِنّاءُ یَذهَبُ بالسَّهَکِ وَ یَزیدُ فى ماءِ الوَجهِ وَ یُطَیِّبُ النَّکهَهَ وَ یُحَسِّنُ الوَلَدَ؛

حنا، بوى بد (عرق) را از بین مى ‏برد، چهره را شاداب، دهان را خوشبو و فرزند را زیبا مى‏ کند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۴۸۴، ح ۵

حدیث (۱۴) امام صادق علیه السلام :

 إِنَّ اللَّهَ (تَعَالَى) یُحِبُّ الْجَمَالَ وَ التَّجْمِیلَ، وَ یَکْرَهُ الْبُؤْسَ وَ التَّبَاؤُسَ، فَإِنَّ اللَّهَ (عَزَّ وَ جَلَّ) إِذَا أَنْعَمَ عَلَى عَبْدٍ نِعْمَهً أَحَبَّ أَنْ یَرَى عَلَیْهِ أَثَرَهَا.قِیلَ: وَ کَیْفَ ذَلِکَ قَالَ: یُنَظِّفُ ثَوْبَهُ، وَ یُطَیِّبُ رِیحَهُ، وَ یُجَصِّصُ دَارَهُ، وَ یَکْنُسُ أَفْنِیَتَهُ، حَتَّى إِنَّ السِّرَاجَ قَبْلَ مَغِیبِ الشَّمْسِ یَنْفِی الْفَقْرَ، وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ

 

 خداوند زیبایى و خودآرایى را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بیزار است. هرگاه خداوند به بنده ‏اى نعمتى بدهد، دوست دارد اثر آن را در او ببیند. عرض شد: چگونه؟ فرمودند: لباس تمیز بپوشد، خود را خوشبو کند، خانه ‏اش را گچکارى کند، جلوى در حیاط خود را جارو کند، حتى روشن کردن چراغ قبل از غروب خورشید فقر را مى ‏برد و روزى را زیاد مى‏ کند.

امالى (طوسى) ص ۲۷۵، ح ۵۲۶

حدیث (۱۵) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

نِعمَ السِّواکُ الزَّیتونُ مِن شَجَرَهٍ مُبارَکَهٍ، یُطَیِّبُ الفَمَ وَ یَذهَبُ بِالحَفَرِ، وَ هُوَ سِواکى وَ سِواکُ النبیاءِ قَبلى؛

 

چه خوب مسواکى است زیتون! از درختى پر خیر و برکت که دهان را خوشبو مى‏کند و جِرم دندان را از میان مى‏برد. این مسواک من و پیامبران پیش از من است.

مکارم الاخلاق ص ۴۹ {شبیه این حدیث در مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج۱ ، ص ۳۶۹ ، ح۸۸۵ }

حدیث (۱۶) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

مَنِ اتَّخَذَ شَعرا فَلیُحسِن وَلایَتَهُ، اَو لِیَجُزَّهُ؛

هر کس مو مى گذارد، آن را خوب نگه دارد وگرنه کوتاهش کند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۴۸۵، ح ۲ – من لا یحضر الفقیه ج۱ ، ص۱۲۹ ، ح۳۲۶

حدیث (۱۷) امام رضا علیه السلام :

عَلَیکَ بِالاِثمِدِ فَاِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ وَ یُنبِتُ الشفارَ وَ یُطَیِّبُ النَّکهَهَ وَ یَزیدُ فِى الباه؛

سرمه سیاه بِکشید، چرا که دیده را جلا مى‏ دهد، مژه‏ ها را مى‏ رویاند، دهان را خوشبو مى ‏کند و بر توان جنسى مى ‏افزاید.

مکارم الاخلاق ص ۴۶

حدیث (۱۸) امام على علیه السلام :

نَظِّفوا بُیوتَکُم مِن حَوکِ العَنکَبوتِ، فَاِنَّ تَرکَهُ فِى البَیتِ یورِثُ الفَقرَ؛

خانه ‏هاى خود را از تار عنکبوت پاک کنید، زیرا باقى گذاشتن آن در خانه، فقر مى ‏آورد.

وسائل الشیعه ج۵، ص۳۲۲، ح۶۶۷۴

حدیث (۱۹) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

لا تُبَیَّتُوا القُمامَهَ فى بُیوتِکُم وَ اَخرِجوها نَهارا، فَاِنَّها مَقعَدُ الشَّیطانِ؛

زباله را شب در خانه ‏هاى خود نگه ندارید و آن را در روز به بیرون از خانه منتقل کنید، زیرا زباله نشیمنگاه شیطان است.

من لا یحضره الفقیه ج ۴، ص ۵ ، ح ۴۹۶۸

حدیث (۲۰) امام صادق علیه السلام :

اِنَّ لِکُلِّ ثَمَرَهٍ سَمّا فَاِذا اَتَیتُم بِها فَمَسّوها بِالماءِ أو اَغمِسوها فِى الماءِ؛

هر میوه ‏اى سمّى دارد، هرگاه میوه به ‏دستتان رسید، آن را با آب بشویید و یا در آب فرو برید.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۳۵۰، ح ۴

حدیث (۲۱) امام صادق علیه السلام :

اَبصَرَ رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله و سلم رَجُلاً شَعثا شَعرُ رَأسِهِ وَ سَخَهً ثیابُهُ، سَیِّئَهً حالُهُ فَقال رسول اللّه‏ صلی الله علیه و آله و سلم : مِن الدّینِ المُتعَهُ وَ اِظهارُ النِّعمَهِ؛

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم مردى را دیدند که موهاى ژولیده و جامه ‏اى چرکین و سر و وضع نامرتّبى داشت، فرمودند: بهره بردن از نعمت‏هاى خدا و آشکار ساختن نعمت جزء دین است.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۴۳۹، ح ۵

حدیث (۲۲) امام باقر علیه السلام :

کَنسُ البُیوتِ یَنفِى الفَقرَ؛

جارو کردن اتاق‏ها فقر را از بین مى‏ برد.

وسایل الشیعه ج ۵ ، ص ۳۱۷، ح ۶۶۵۸

حدیث (۲۳) امام صادق علیه السلام :

غَسلُ الناءِ وَ کَسحُ الفِناءِ، مَجلَبَهٌ لِلرِّزقِ؛

شستن ظرف و جارو زدن جلو در منزل، باعث جلب روزى مى‏ شود.

خصال ص ۵۴، ح ۷۳ – مکارم الاخلاق ص ۱۲۷

حدیث (۲۴) امام رضا علیه السلام :

مِن اَخلاقِ الانبیاءِ التَّنَظُّفُ؛

 

پاکیزگى از اخلاق پیامبران است.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۵، ص ۵۶۷، ح ۵۰

حدیث (۲۵) امام على علیه السلام :

تَنَظَّفوا بِالماءِ مِنَ النَّتنِ الرِّیحِ الَّذى یُتَأَذّى بِهِ وَ تَعَهَّدوا اَنفُسَکُم، فَاِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یُبغِضُ مِن عِبادِهِ القاذورَهَ الَّذى یَتَاَنَّفُ بِهِ مَن جَلَسَ اِلَیهِ؛

 

خودتان را با آب، از بوى بدى که دیگران را آزار مى ‏دهد، پاک کنید و این کار را پیوسته انجام دهید؛چرا که خداوند، از بنده آلوده ‏اى که هر کس با او بنشیند، بینى ‏اش را از [بوى بد] وى مى‏ گیرد، نفرت دارد.

خصال ص ۶۲۰

حدیث (۲۶) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

لا تُؤووا التُّرابَ خَلفَ البابِ، فَاِنَّهُ مأوَى الشَّیطانِ؛

زباله را پشت در (حیاط) جمع نکنید، زیرا که لانه شیطان مى‏ شود.  

محاسن  ص ۶۲۴، ح ۷۹

حدیث (۲۷) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

ما لى اَراکُم تَدخُلونَ عَلَىَّ قُلحَا مُرغا؟ ما لَکُم لا تَستاکونَ؟

شما را چه شده است وقتى بر من وارد مى‏ شوید، مى‏ بینمتان که دندان‏هایتان جرم گرفته و زرد و موهایتان ژولیده است. چرا مسواک نمى ‏زنید.

محاسن ص ۵۶۱، ح ۹۴۳

حدیث (۲۸) امام صادق علیه السلام :

خُذ مِن شارِبـِکَ وَ اَظفارِکَ فى کُلِّ جُمُعَهٍ فَاِن لَم یَکُن فیها شَىْ‏ءٌ فَحُکَّها لا یُصیبُکَ جُنونٌ وَ لا جُذامٌ وَ لا بَرَصٌ؛

در هر جمعه، اندکى از سبیل و ناخن‏هاى خود را بگیر، و اگر هم چیزى وجود نداشته باشد، آن را (کمى) بساى، [که در این صورت] دیوانگى، جذام و پیسى به تو نمى ‏رسد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۴۹۰، ح ۳

حدیث (۲۹) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

اَلوُضوءُ قَبلَ الطَّعامِ یَنفِى الفَقرَ، وَ بَعدَهُ یَنفِى الهَمَّ وَ یُصَحِّحُ البَصَرَ؛

شستن دست قبل از غذا، فقر را و پس از غذا، غم و اندوه را برطرف مى‏ کند و به چشم سلامتى مى ‏بخشد.

مکارم الاخلاق ص ۱۳۹

حدیث (۳۰) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

لِیُبالِغ اَحَدُکُم فِى المَضمَضَهِ وَ ا لستِنشاقِ، فَاِنَّهُ غُفرانٌ لَکُم وَ مَنفَرَهٌ لِلشَّیطانِ؛

سزاوار است هر یک از شما در دهان و بینى زیاد آب بچرخاند، چرا که این کار، مایه آمرزش شما و گریزِ شیطان است.

ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص ۱۹ {شبیه این حدیث در الجعفریات ص۱۶ }

حدیث (۳۱) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

بَیتُ الشَّیاطینِ مِن بُیوتِکُم بَیتُ العَنکَبوتِ؛

خانه ‏هاى عنکبوتى که در اتاق‏هاى شماست، لانه شیاطین است.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۵۳۲، ح ۱۱

حدیث (۳۲) امام على علیه السلام :

لا یَدلُکَنَّ رِجلَیهِ بِالخَزَفِ، فَاِنَّهُ یورِثُ الجُذامَ؛

مبادا کسى (در حمام) پاى خود را سفال (سنگ پا) بکشد، زیرا این کار جذام مى‏ آورد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۵۰۰، ح ۱۹

حدیث (۳۳) امام صادق علیه السلام :

غَسلُ الرَّأسِ بِالخَطمىِّ اَمانٌ مِنَ الصُّداعِ وَ بَراءَهٌ مِنَ الفَقرِ وَ طَهورٌ لِلرَّأسِ مِنَ الحَزاز؛

شستن سر با خطمى، مایه ایمنى از سر درد، برکنار ماندن از فقر و پاکیزگى سر از شوره است.

ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص ۱۹

حدیث (۳۴) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

مَرَّ اَخى عیسى علیه السلام بِمَدینَهٍ فَاِذا وُجُوهُهُم صُفرٌ وَ عُیونُهُم زُرقٌ فَشَکَوا اِلَیهِ ما بِهِم مِنَ العِلَلِ. فَقالَ: دَواؤُکُم مَعَکُم، اَنتُم اِذا اَکَلتُمُ اللَّحمَ طَبَختُموهُ غَیرَ مَغسولٍ، وَ لَیسَ یَخرُجُ شَىْ‏ءٌ مِنَ الدُّنیا اِلاّ بِجَنابَهٍ. فَغَسَلُوا بَعدَ ذلِکَ لُحومَهُم فَذَهَبَت اَمراضُهُم ؛

برادرم عیسى، از شهرى عبور کرد و دید که مردمش رنگ چهره‏ هایشان زرد و چشم‏ هایشان کبود است. آنان از بیمارى‏ هایى که داشتند، نزد وى اظهار ناراحتى کردند. عیسى علیه السلام  گفت: درمانتان همراهتان است. شما هنگامى که گوشت مى‏ خورید، آن را ناشسته مى ‏پزید، در حالى که هیچ چیزى بدون نوعى جنابت از دنیا نمى ‏رود. از آن پس، گوشت‏هاى مصرفى خود را شستند و در نتیجه بیمارى ‏هایشان از میان رفت.

قصص الانبیاء(راوندی) ص ۲۷۴، ح ۳۳۰